Hoogbegaafd zijn in de klas: hoe sluit je hier op aan?
-
Een klas zit vol met kinderen die overeenkomsten met elkaar hebben. Tegelijkertijd kunnen er ook veel verschillen te zien zijn. Verschillen in IQ maakt het soms lastig om alle leerlingen uitdaging op maat te bieden. Het kan voorkomen dat je een leerling in de klas hebt zitten die hoogbegaafd is. Steeds vaker wordt er om IQ-testen gevraagd, omdat er vragen zijn over de belastbaarheid en het plafond van de leerling.
Wanneer een leerling niet goed op de Cito-toetsen presteert, dan kan het veel redenen hebben. Is er voldoende rust? Zowel in de klas, als in het kind zelf. Is er voldoende rijping? Met andere woorden: is de leerling al toe aan de vaardigheden die het te doen krijgt? Of is het kind er allang niet meer aan toe, maar zelfs er al voorbij? En hoe is het met de prikkelverwerking van het kind gesteld? Wat is de belastbaarheid voor prikkels in het algemeen? Als je hierover na gaat denken, dan kunnen er dus aardig wat redenen zijn waardoor een leerling niet goed kan presteren.
Is de leerling hoogbegaafd?
Een onvoldoende scoren op een Cito of een onvoldoende scoren die niet passend is bij de algehele indruk die je van een leerling hebt, kunnen aanwijzingen zijn voor onderpresteren, motivatieproblemen, gevoeligheid voor spanning en hoge prestatiedrang. Soms kan het verbale vermogen zo sterk zijn dat de verwachtingen omhoogschieten. Dit terwijl de leerling op een ander vlak, zoals het praktisch uitvoeren wat theoretisch zo prachtig uiteengezet wordt, stagneert.
Het kan zijn dat het er niet uitkomt door een (emotionele) blokkade of minder hoogbegaafdheid in de klas. Dit kan heel frustrerend zijn voor de leerling, maar ook zeker voor de leerkracht. In dit geval is het verstandig om af te vragen waar het gedrag van de leerling vandaan komt. Misschien zit er namelijk wel meer achter. En ja, in dat geval kan de leerling hoogbegaafd zijn.
Aansluiten bij de leerstijl van een hoogbegaafde leerling
Metacognitieve vaardigheden zijn vaardigheden die invloed hebben op het leergedrag van een kind. Denk aan vaardigheden als plannen, zelfstandig werken en jezelf motiveren. Doordat een leerling die hoogbegaafd is een ontwikkelingsvoorsprong heeft, laat hij of zij een wat afwijkende manier van leren zien. Goede metacognitieve vaardigheden zijn dan extra belangrijk. Door het aanleren van metacognitieve vaardigheden kunnen hoogbegaafde leerlingen beter omgaan met strubbelingen als een hoge prestatiedrang en motivatieproblemen. Zo helpt het stimuleren van het doorzettingsvermogen om niet meteen op te geven als iets moeilijk is.
Als leerkracht wordt er misschien verwacht dat je goed aansluit bij de leerstijl of leerstrategie van een leerling die hoogbegaafd is. Maar hoe doe je dat? Het antwoord is: helder communiceren. Hoogbegaafde leerlingen denken anders en dat heeft gevolgen voor de manier waarop ze communiceren. Zo nemen ze dingen soms te letterlijk. Ze stellen veelvuldig ‘waaromvragen’ die niet of met veel moeite te beantwoorden zijn. Duidelijk communiceren en doorvragen als een leerling die hoogbegaafd is iets zegt, is daarom erg belangrijk.
Programma op maat
Vind je het lastig om in te spelen op hoogbegaafde leerlingen en zou je verandering willen zien in de klas? Dan willen we je vragen om contact met ons op te nemen. Misschien kan de Intraverte Academie met een programma op maat iets voor jou en je klas betekenen.
