Emotieregulatie opbouwen met spelletjes voor in de klas
-
Emotieregulatie is een kwestie van een groeiproces in de hersenen wat tijd nodig heeft. Zolang de hersenen nog niet volgroeid zijn om de emotieregulatie adequaat te regelen, zijn er allerlei manieren om dit op te lossen. Welke manieren dat zijn, leggen we graag voor je op tafel.
Emotieregulatie zorgt ervoor dat een kind de opgebouwde emotie gedoseerd kan uiten en verwerken. Dat duurt soms best lang, want ook volwassenen vinden het soms nog lastig om hun emoties te reguleren. Kun je een voorstelling maken met een emmer dat langzaam vol druppelt en het overstroomt als de laatste druppel erin valt? In plaats van dat de emmer overstroomt, kun je ook zorgen dat de emmer regelmatig geleegd wordt. Zing bijvoorbeeld samen met de klas een lied. Soms even heel uitbundig, en dan weer heel zachtjes. Soms even heel langzaam, en dan weer heel snel. Wissel het af. Dit kan natuurlijk ook met muziek maken, of door met de hele klas op de grond te stampen. Emotieregulatie met een emmer dat niet vol is, gaat stukken makkelijker!
Geef emoties aan met emoticons
Emotieregulatie wordt ook een stuk makkelijker als de woordenschat om emoties uit te drukken groter is. Zo kunnen voor jonge kinderen de basisemoties benoemd worden met bijpassende emoticons. Naast boos, blij, bang en bedroefd kunnen steeds meer emoties geïntroduceerd worden. Dit kan heel goed aan de hand van situaties die in de klas of tijdens het buitenspelen zich voordoen. Tijdens het bespreken van deze situaties kunnen andere kinderen ‘meevoelen’ en het woord opslaan wat erbij hoort. Ook als dit woord nog te moeilijk lijkt om in de actieve woordenschat van het kind te komen, gebruik het gerust regelmatig. Als de passieve woordenschat over emoties en gevoelens een steeds fijner vangnet wordt, kunnen emoties en gevoelens ook makkelijker ‘gevangen’ worden en geuit worden in woorden.
Emotieregulatie zorgt ervoor dat je gehoord wordt
Voor kinderen die niet talig zijn aangelegd of waarbij Nederlands niet de moedertaal is, kan er gebruikt worden gemaakt door de taal van beelden. In tekeningen over een specifiek onderwerp of door vrije tekeningen vindt er ook veel emotieregulatie plaats. Doordat kinderen niets over hun emoties hoeven te vertellen, maar wel hun tekening mogen laten zien, ontstaat er ook een vorm van ‘gehoord worden’. Gehoord worden is heel heilzaam om tot emotieregulatie te komen.
Spelletjes om emotieregulatie te stimuleren
Soms ontstaat er bij kinderen het gevoel dat ongeremde emotieregulatie ‘fout’ is. Voorbeelden van ongeremde emotieregulatie zijn o.a. heel boos worden, hard schreeuwen of hard huilen. De manier waarop de emotie geuit wordt, is misschien niet gewenst, maar de emotie zelf mag er natuurlijk wel gewoon zijn. Als kinderen emoties te veel gaan inhouden of zich ervoor schamen, dan wordt er onnodig spanning rondom emoties opgebouwd. Daarom zijn spelletjes die emoties ‘normaal’ maken ook helpend bij het omgaan met spanning rondom primaire emotieregulatie. Denk aan spelletjes waarbij je emoties gaat uitbeelden, of waarbij je een situatie schetst die continu op verschillende manieren met verschillende emoties zich afspeelt. Kinderen kunnen in groepjes een scenario bedenken en dit uitspelen met elkaar.
Boys vs. Girls
Ook zijn er grote verschillen in de emotieregulatie bij jongens en meisjes. Voor meisjes is praten over emoties, delen van emoties en elkaar begrijpen een belangrijk punt. Voor veel jongens zit emotieregulatie veel meer op het fysieke vlak. Over het algemeen zijn jongens meer gericht op ontladen en weer verder, terwijl meisjes nog lang met iets kunnen blijven rondlopen. Om rekening te houden met de verschillen tussen jongens en meisjes zou emotieregulatie met verschillende accenten benaderd kunnen worden. Met meisjes kun je meer het gesprek aangaan en met jongens kun je meer fysiek ontladen door te bewegen. Uiteraard mogen alle jongens en meisjes zelf ontdekken wat het beste bij hen past.
Levenslang
In de puberteit, de volwassenheid en de seniorentijd gaan we nog steeds door de verschillende fasen heen van de rem en de ontremming van emoties. Emotieregulatie ontwikkelt zich het hele leven nog door. En het leuke? Alles begint in de kindertijd! Daarom is het juist goed om in de kindertijd op vele manieren te werken aan emotieregulatie. Doe dit op een speelse en ervaringsgerichte manier en de kinderen zullen er levenslang profijt van hebben!
